Giá thể là một yếu tố quan trọng khi trồng hoa lan, đặc biệt là Cattleya. Một số lưu ý khi thiết kế cấu tạo giá thể như sau:
+ Nếu trồng lan Cattleya ở trên thân cây sống hoặc thân cây chế thì giá thể để giúp nuôi dưỡng cho lan phát triển đó là lớp vỏ cây.
+ Nếu trồng lan Cattley ở trong chậu thì cần đảm bảo giá thể có bề mặt khít, kín, phần đáy tơi xốp, thoáng khí, thoát nước, tránh tình trạng ngập úng, thối rễ khi mùa mưa đến hay khi tưới nhiều nước.
+ Riêng ở các khu vực có khí hậu lạnh như Đà Lạt thì nhiệt độ thường sẽ xuống thấp vào ban đêm, rễ lan bị khô nước, teo lại khiến cho cây kém phát triển. Vậy nên bạn cần thiết kế phần giá thể với cấu tạo bít kín để giữ ẩm cho cây tốt nhất.
2. Cách bón phân trong quá trình trồng lan Cattleya
Cattleya có thể ra hoa bất kỳ mùa nào trong năm chỉ cần điều kiện là các bộ phận sinh trưởng của cây đã đủ trưởng thành và đủ dinh dưỡng để phát triển thành một giả hành mới. Vì lý do đó mà việc bón phân trong cách chăm sóc lan Cattleya không những duy trì sự phát triển của cây mà còn kích thích nó ra hoa nữa.
Đặc điểm của lan Cattleya là hấp thụ dinh dưỡng qua cả ba bộ phận là rễ, thân và lá. Trong đó, sự hấp thụ dưỡng liệu qua lá đóng vai trò vô cùng quan trọng, vậy nên khi bón phân bạn không chỉ tưới trực tiếp vào giá thể mà còn phải bón phân bằng cách phun sương lên toàn bộ cây, nhất là phần lá. Trường hợp số lượng lan ít bạn có thể nhúng trực tiếp cây ngập vào trong dung dịch phân bón.
Một số cách bón phân cho lan Cattleya như sau:
+ Dùng phân vô cơ:
Nếu là cây con thì sử dụng loại phân có công thức 30-10-10, còn cây trưởng thành thì sử dụng loại có công thức 20-20-20 hoặc 15-30-15. Ở mỗi lần tưới bạn hãy lấy một thài cà phê phân bón hòa với 4 lít nước và tưới một đến hai lần trong tuần. Tưới đến khi nào giả hành chớm nụ thì hãy chuyển sang bón phân vô cơ theo công thức 10-20-20 và 6-30-30, nồng độ và tần suất tương tự để hoa đậu, đảm bảo to và đẹp.
Khi cây hoa lan bắt đầu mọc chồi và bạn muốn nó nở hoa thì khoảng 3 tháng tới phải bón phân vô cơ theo công thức 6-30-30 hoặc 10-55-10 với nồng độ tương tự như trên. Ngoài ra, bạn cũng nên cẩn trọng vì chỉ cần một điều kiện bất lợi trong quá trình sinh trưởng cũng đủ kích thích cho cây nở hoa.
– Sử dụng hỗn hợp phần vô cơ và phân hữu cơ loãng:
Hỗn hợp phân này có ý nghĩa rất lớn với sự phát triển của cây, nhất là trong vòng một tháng cây bước vào mùa nghỉ ngừng mọi sự tăng trưởng. Song, bạn nên bón phân cho cây theo công thức 10-20-30 hoặc 6-30-30 vào trước mùa ngừng tăng trưởng để giúp cây cứng cáp hơn. Tiếp đó trong một tháng nghỉ của cây bạn không cần phải tưới thêm phân nữa.
3. Duy trì nhiệt độ và độ ẩm phù hợp
Lan Cattleya có khả năng chịu được khí hậu nóng và ôn đới. Tuy nhiên, điều kiện lý tưởng nhất cho cây là 21 độ C vào ban ngày và 16 độ C vào ban đêm. Độ ẩm thích hợp là 40 đến 70%, do vậy mà lan khi được trồng ở Đà Lạt sẽ phát triển hơn so với những vùng khác dù rất ít sử dụng phân bón.
Về kỹ thuật tưới nước cho lan cần lưu ý như sau:
+ Ở khu vực thành phố Hồ Chí Minh việc tưới nước là cần thiết, song nếu tưới nhiều sẽ làm nhiệt độ dưới 25 độ C và khiến cây khó ra rễ. Do vậy, sau mỗi lần tưới bạn nên tạo điều kiện thời gian để cây khô ráo, kích thích việc mọc rễ cho cây. Bên cạnh đó việc tưới nước cũng phải tùy theo từng mùa nhất định. Nếu màu mưa thì chỉ nên tưới một lần trong ngày vào khoảng 10 sáng, vào mùa khô thì tưới hai lần trong ngày vào 9 giờ sáng và 3 giờ chiều. Riêng thời điểm từ tháng 3 đến tháng 4 bạn nên giảm tần suất tưới chỉ còn một lần để cho cây nghỉ một tháng.
+ Ở Đà Lạt độ ẩm không khí cao, sương mù thường xuyên, do vậy bạn chỉ nên tưới nước cho cây một lần trong tuần vào mùa khô và ngưng tưới nước hoàn toàn vào mùa mưa.
+ Ở các tình thành miền Bắc có mùa khô ngắn, hay các tình từ Huế đến Thuận Hải có màu khô kéo dài thì tưới nước cho lan Cattleya cũng cần phải tuân thủ theo kỹ thuật riêng cho từng vùng.
4. Chế độ ánh sáng trong cách chăm sóc lan Cattleya
Đối với mỗi loại lan Cattley khác nhau thì yêu cầu về ánh sáng có sự khác nhau, song dù là loại nào cũng đều cần tránh ánh sáng trực tiếp, tốt nhất là đảm bảo mức độ che 50%. Ở trong gian treo bạn không nên treo lan sát nhau, khoảng cách thích hợp từ 15 đến 20cm để đảm bảo sự thông thoáng. Còn nếu trồng ở trên sân thượng thì hãy treo sát nhau để cây không bị ảnh hưởng nhiều bởi sức gió.
5. Chăm sóc lan Cattleya trong mùa nghỉ
Đặc trưng của loại lan này là mùa nghỉ kéo dài 1 tháng. Khu vực miền Nam mùa nghỉ thường vào tháng 4, miền Bắc là vào tháng 1, miền Trung là vào tháng 8 hằng năm. Ở thời điểm này cây không cần nhiều dinh dưỡng và nước, chỉ cần chăm sóc theo điều kiện dưới đây là được:
+ Để cây ở nơi khô ráo, thoáng mát, duy trì lượng nước tưới mỗi ngày một lần.
+ Độ che sáng là 10%, nhiệt độ càng thấp càng tốt. Ở vùng lạnh là 10%, vùng nóng là 25%.
6. Thay chậu và nhân giống lan Cattleya
+ Thay chậu:
Thay chậu cho lan Cattley có thể thực hiện bất kỳ mùa nào trong năm. Tuy nhiên tốt nhất là vào đầu mùa mưa để cây phát triển mạnh mẽ. Lưu ý, trước khi thay bạn phải ngâm chậu vào dung dịch thuốc ngừa rêu chừng 30 phút đến 1 giờ. Tiếp đó dùng kéo đầu nhọn đã khử trùng để cắt bỏ hết rễ thối, cắt đoạn rễ dài. Cuối cùng, cột chặt cây vào chậu mới, để chậu ở khu vực ấm, mát, đợi đến khi cây ra rễ thì thêm giá thể vào chậu là được.
Thay chậu xong hãy đặt nó về vị trí cũ, phun thuốc kích thích rễ, ngừng tưới nước 1 tuần, đến khi tưới nước trở lại thì hãy tưới dung dịch pha hỗn hợp B1 với Atonic hoặc tưới dung dịch Root – Plex nồng độ pha 1cc với 4 lít nước.
+ Nhân giống:
Để nhân giống lan Cattleya bạn không nên chọn tách chiết 3 giả hành vì như vậy cây sẽ không phát triển khỏe mạnh, thậm chí là bị nhiễm bệnh. Đối với những chậu lan có 10 giả hành, bạn hãy cắt thành 3 đoạn khoảng 4 tháng trước mùa nghỉ. Tiếp đó bôi vôi và trét sơn vào các vết cắt, đồng thời phun thêm hỗn hợp thuốc trừ nấm và thuốc kích thích để tạo rễ.
Chờ cho đến mùa nghỉ, khi mỗi đoạn ra một giả hành mới và đạt đến độ trưởng thành thì bạn có thể tách mỗi đoạn ra và trồng vào trong chậu mới trong đầu mùa mưa. Việc thay chậu và tách chiết trong khoảng thời gian như vậy sẽ thúc đẩy cho cây phát triển và ra hoa ngay trong năm luôn bạn nhé!
7. Xử lý sâu bệnh và các vấn đề khác
+ Đối với loại rệp son ánh nâu bám lá, giả hành, căn hành thì bạn chỉ cần làm lệch vị trí của lớp vỏ che chở thì nó sẽ chết ngay. Song, tốc độ sinh trưởng và phát triển của nó khá nhanh nên bạn phải xử lý kịp thời và thường xuyên.
+ Đối với loại gián cánh, bọ trĩ hay trú ẩn trong gia thể được làm bằng vỏ cây mục, xơ dừa, dớn vụn hay những giá thể pha trộn nhiều phân hữu cơ. Chúng sinh sôi, phát triển và cắn phá rễ lan cattleya. Giúp diệt trừ sâu bệnh và bảo vệ vườn lan của mình, do vậy nên dùng thuốc để sát trùng Bassa với nồng độ 1/100 theo chu kỳ 2 tháng 1 lần.
+ Các loài ốc sên trú ẩn trong chậu lan không chỉ ăn hết các rễ non mới mà nó còn tiết chất gây thối các chồi mới mọc. Vậy nên muốn diệt trừ nó bạn có thể đánh bả bằng mồi trộn Matandehit hoặc rau xà lách, rau cải. Vào ban đêm, ốc sên sẽ bò ra ăn và bạn hãy dùng đèn soi để bắt chúng lại.
+ Bệnh thối lá, thối đọt có thể hình thành ở lá, giả hành hay căn hành do cây lan Cattleya bị cháy, sau đó sẽ lây lan nhanh đến những vùng khác. Khi cây bị nhiễm bệnh, bạn nên cắt bỏ phần thối, đồng thời sử dụng Vadolin và thuốc nấm để bôi lên vết cắt cho đến khi không có dấu hiệu mềm thối nữa.
Một vài chia sẻ trên đây hi vọng giúp bạn hiểu rõ hơn cách trồng hoa lan Cattleya. Còn nếu muốn tìm hiểu thêm kỹ thuật chăm sóc lan Hồ Điệp, hãy liên hệ ngay với chúng tôi bạn nhé!
Thùy Duyên