Top 9 # Xem Nhiều Nhất Chăm Sóc Cây Tiêu Mùa Mưa Mới Nhất 3/2023 # Top Like

Trong thời gian qua, tại Gia Lai nói riêng và Tây Nguyên nói chung, thời tiết mưa nhiều và liên tục, điều này ảnh hưởng rất lớn đến quá trình sinh trưởng và phát triển của cây hồ tiêu. Sau khi trời dứt mưa (tháng 9) cũng là thời điểm cây tiêu cần nhiều dinh dưỡng để phát triển quả, tạo kích cỡ hạt, phát triển cành chồi; đây cũng là thời điểm dịch bệnh thể hiện rõ nhất. Nhiều vùng trồng tiêu trọng điểm tại Gia Lai như Chư Sê, Chư Pưh và Chư Prông có diện tích hồ tiêu chết không ngừng tăng lên. Nguyên nhân chết là do rễ tiêu bị úng nước và nhiễm bệnh đặc biệt là bệnh do nấm Phythopthora gây nên.

* Đối với vườn tiêu sinh trưởng phát triển bình thường:

Làm sạch cỏ, dọn tàn dư thực vật và đặc biệt tránh làm tổn thương bộ rễ cây.

Cung cấp kịp thời phân bón gốc để cây có đầy đủ dinh dưỡng nuôi quả, tạo bồn chứa và phát triển cành chồi. Bà con nên bón 03 đợt phân vào các tháng: 9; 11 và tháng 1. Về lượng bón nên tuân thủ theo quy trình hướng dẫn bón phân cho cây tiêu. Cần chú ý cung cấp cân đối các yếu tố dinh dưỡng. Trong giai đoạn này cây cần nhiều đạm và kali nên công thức bón là 2:1:2 (Đạm- Lân – Kali).

Bên cạnh đó cần phun 1-2 lần phân bón lá để cung cấp dinh dưỡng qua lá kịp thời cho cây, bảo sung trung và vi lượng. Loại phân bón lá sử dụng ngoài các yếu tố đa lượng còn có trung và vi lượng.

Tưới chế phẩm sinh học: Trichoderma, Tricho-Nerma để kiểm soát mật độ nấm và tuyến trùng trong đất; hạn chế sự bùng phát bệnh hại.

Bón phân hữu cơ đã ủ hoai với Trichoderma cho vườn cây (nếu trong năm chưa bón).

Thường xuyên theo dõi diễn biến dịch bệnh để có giải pháp kịp thời.

Tiến hành thu gom thân cành lá cây bị bệnh (cây chết) ra khỏi vườn và xử lý. Không được đào, xới xáo đất ở những cây bị bệnh nhằm tránh việc lây lan cho các cây khoẻ.

Làm cỏ, dọn vệ sinh vườn cây.

Tiến hành phun thuốc phòng trừ nấm Phythopthora 2 lần, mỗi lần cách nhau 15-20 ngày. Phun toàn bộ vườn cây, phun đẫm tán lá, kết hợp với phun hoặc tưới xung quanh gốc cây. Một số loại thuốc sử dụng: Ridomil Gold 68 WP, Aliette 80 WP với nồng độ 0,1%.

Cung cấp dinh dưỡng qua lá bằng các loại phân bón lá chuyên dùng cho cây tiêu để giảm tỷ lệ vàng lá, rụng gié.

Bảo sung phân hữu cơ (phân bò hoặc vỏ cà phê đã được ủ hoai mục) để kích thích bộ rễ phát triển đặc biệt là phát triển rễ tơ. Lượng phân bón cho 01 ha 15-20m3. Tốt nhất nên sử dụng phân hữu cơ có ủ với chế phẩm Trichoderma.

Ngoài các giải pháp trên bà con nông dân cần chú ý đến biện pháp thoát nước trong vườn tiêu, bón phân cân đối và hợp lý; đặc biệt phải vun gốc tiêu trong mùa mưa để tránh tình trạng ngập úng; thường xuyên kiểm tra để có giải pháp kịp thời.Hạn chế bón phân hoá học trong giai đoạn này, vì bộ rễ của cây tiêu có khả năng nhiễm bệnh và thối. Nếu bón phân hoá học vào thì làm cho bộ rễ tiêu bị xót dẫn đến thối rễ và cây chết nhanh hơn.

Sau thời gian phòng trừ thấy dấu hiệu bệnh đã dừng lại, cây bắt đầu phát triển, bung chồi chúng ta mới tiến hành sử dụng phân hoá học theo quy trình hướng dẫn và tưới chế phẩm sinh học có chứa Trichoderma, Tricho -Meta.

Sau một năm nuôi cây nở hoa kết trái, chúng ta thu hoạch một mùa vụ hạt tiêu vừa xong thì mùa mưa năm sau lại bắt đầu. Khi những cơn mưa đầu mùa vừa đủ ẩm, cây tiêu sẽ sinh rễ mới để sinh trưởng và phát triển với chu kỳ tiếp theo. Lúc này cây tiêu đòi hỏi được chăm sóc tốt.

Cùng thời kỳ này bộ rễ cây tiêu rất dễ bị tổn thương bởi các tác động từ bên ngoài. Khi bộ rễ đã tổn thương thì không hút được nước, không hút được các chất dinh dưỡng, các loại sâu, bệnh hại thừa cơ xâm nhập để tàn phá. Để có được bộ rễ cây tiêu khỏe mạnh, đủ sức nuôi cây cần làm đúng lúc, đúng cách các việc sau đây:

Tùy địa hình, thời tiết từng vùng mà tạo hệ thống mương, rãnh thoát nước thích hợp. Mùa mưa lượng nước đọng lại trên mặt đất đã đành, mặt khác mực nước ngầm trong đất lại dâng lên cao, làm cho đất bí, có nguy cơ làm cho bộ rễ cây tiêu bị tổn thương, dẫn đến cây tiêu chết hàng loạt.

Vì vậy, cần đào mương, rãnh thoát nước cho sau mỗi trận mưa không để nước đọng lại trên vườn tiêu. Khi đất trong vườn còn ướt, nhão bùn, không nên đi lại nhiều. Chỉ tiến hành chăm sóc (làm cỏ, bón phân, xịt thuốc) khi tạnh ráo và đất đủ ẩm, dễ làm tơi xốp khi xới xáo. Cần lưu ý ở những vườn tiêu trồng trên đất dốc cần phải làm hệ thống thoát nước, không nên nghĩ rằng, đất dốc thì “nước chảy chỗ trũng”. Hơn nữa ở những vùng này có hệ thống thoát nước tốt cũng là biện pháp bảo vệ đất, chống xói mòn, chống rửa trôi chất màu trong đất. Ở vùng đất bằng phẳng, gần nguồn nước sông, suối, hồ lớn… hệ thống mương, rãnh thoát nước cần lưu ý hạ thấp mực nước ngầm xuống để lớp đất màu đủ thoáng khí.

Sau một trận mưa lớn, khi nắng ráo trở lại, cần phải xới nhẹ lớp đất đóng váng trên mặt để giữ ẩm trong đất thích hợp.

Xới lớp đất mặt, bón phân:

Có thể kết hợp những lần xới xáo để bón thêm phân. Vườn hồ tiêu chưa cho trái thì bón phân để thúc cho cây sinh trưởng tốt, vườn hồ tiêu sau thu hoạch thì bón phân để cây tiếp tục cho nhiều hoa, đậu nhiều trái.

Lượng phân bón trong suốt mùa mưa tùy đất tốt, xấu, có thể bón với số lượng mỗi gốc như sau:

Phân chuồng đã chế biến hoai, mục: 15 -20kg

Phân đạm urê : 100 – 200gam

Phân lân: Sup-per hoặc lân Văn Điển 200 – 300gam

Phân Kali: Suyn-phat 60 – 100 gam

Những vùng đất chua cần bón thêm vôi, mỗi gốc 100 – 200g vôi bột. Riêng phân chuồng và phân lân có thể trộn đều bón 1 lần vào đầu mùa mưa. Đạm và Kali thì phân chia làm 3 -4 lần bón, mỗi lần bón cách nhau 1 tháng. Lần cuối cùng bón vào cuối mùa mưa (tốt nhất là theo cách hướng dẫn của cán bộ khuyến nông ở địa phương). Những nơi có nguồn phân hữu cơ dồi dào, có thể tăng thêm lượng phân chuồng, giảm lượng phân vô cơ tương ứng càng tốt.

Cách bón đúng là rải đều quanh gốc phạm vi đường kính 1m, khi bón không nên cuốc sâu quá làm đứt rễ tiêu. Cũng có thể dùng các loại phân phun lên lá. Nếu phun nên pha loãng đúng lượng nước được hướng dẫn và phun vào buổi sáng sớm hoặc buổi chiều, không phun lúc nắng to dễ làm cháy lá.

Cắt cành, tạo dáng:

Cây tiêu đang phát triển cần theo dõi, khi cành lá chính vươn cao dùng dây nilon cột dây tiêu vào cây choái để cây tiêu bám vào đó mà phát triển, chú ý không cột quá chặt làm gẫy, dập dây tiêu. Cắt các cành dây lươn để tập trung nuôi cành ngang là cành cho trái sau này; cắt cành có sâu, bệnh, cành chết héo đem đốt, cắt bớt các cành mọc sát mặt đất cho thoáng gốc.

Cây tiêu có dáng hình trụ, các cành vươn đều ra xung quanh (chú ý lát cắt không làm dập nát vết cắt) là cây tiêu lý tưởng. Những vườn tiêu có cây choái sống cần chú ý tỉa bớt cành lá của cây choái để vừa tạo thông thoáng cho gốc tiêu vừa đề phòng gió mưa làm gẫy cây choái, hư hại đến cây tiêu. Đồng thời chú ý phòng trừ sâu bệnh cho cây tiêu.

*Ghi chú: Bài viết được thực hiện đã khá lâu nên có một số vấn đề không còn phù hợp, khi tham khảo cần lưu ý.

Giatieu.com (St)

Việt Nam là nước có sản lượng hạt tiêu xuất khẩu đứng hàng đầu thế giới với gần trăm ngàn tấn, đạt kim ngạch hàng trăm ngàn USD/năm.

Cây tiêu phân bố trải dài trên các miền quê đất nước, nhưng chủ yếu tập trung ở các vùng Bắc trung bộ, duyên hải Nam trung bộ, Tây nguyên, Đông nam bộ, tạo công ăn việc làm và thu nhập đáng kể cho hàng chục ngàn hộ nông dân, giúp nông dân khai thác có hiệu quả những vùng đất ba zan, đất xám, đất phù sa cổ ở trung du và miền núi.

Tuy nhiên, trong những năm gần đây bệnh chết nhanh cây hồ tiêu (cây tiêu) do loại nấm Phytophthora gây ra xuất hiện khá nhiều trong các vườn tiêu ở các tỉnh Bình Dương, Bình Phước, Bình Định,… gây thiệt hại đáng kể đến kinh tế hộ và kinh tế chung.

Thời gian từ khi thấy triệu chứng bệnh trên thân lá đến cây chết rất ngắn, người làm vườn không kịp trở tay, chưa có thuốc đặc trị cấp và đành bó tay nhìn cây chết, vì thế người ta gọi là bệnh chết nhanh cây tiêu. Hiện tượng này thường xuất hiện vào cuối mùa mưa, đầu mùa khô. Để hạn chế cây bị bệnh người làm vườn phải chủ động thực hiện các biện pháp phòng là chính (điều trị nguyên nhân) ngay trong mùa mưa.

– Tạo hệ thống rãnh thoát nước trên vườn để thoát nước khi có mưa lớn, không để nước đọng trên vườn tiêu, nhất là ở gốc tiêu. Ở những vườn tương đối bằng phẳng thoát nước khó thì nên đào những hố hoặc rãnh sâu giữa các hàng cây để tích nước thoát nước cục bộ.

– Dọn sạch cỏ và mọi tàn dư thực vật trên vườn, xới đất mặt vườn để đất thoáng khí, cắt tỉa những cành lươn trên cây.

– Tỉa bớt cành những cây choái hoặc cây trồng khác trên vườn để tạo sự thông thoáng, giảm ẩm độ trong vườn cây, làm giảm sức cản để hạn chế cây đổ ngã trong mùa mưa bão. Việc làm này rất cơ bản và hiệu quả để giảm thiểu ẩm độ đất và không khí trong vườn, tạo sự thông thoáng vườn cây, không ảnh hưởng gì đến các cây trồng vì mùa mưa là khoảng thời gian nghỉ qua đông của cây để sang xuân sẽ bắt đầu một chu kỳ sinh trưởng và phát triển.

* Chăm sóc cây tiêu vào đầu mùa mưa và đầu mùa nắng:

Bón lót vào đầu mùa mưa và đầu mùa nắng. Tùy đặc điểm thời tiết, mùa nắng và mùa mưa ở mỗi vùng miền khác nhau để xác định thời gian bón phân cho thích hợp; chẳng hạn như ở tỉnh Bình Định thì đầu mùa mưa vào khoảng trung tuần tháng 9, đầu mùa nắng vào khoảng tháng 1 dương lịch. Bón lót từ 10-15 kg phân chuồng đã ủ hoai mục cho một trụ tiêu; bón thúc các loại phân NPK hoặc phân đơn phối hợp, bón đúng cách và đúng lượng theo qui trình kỹ thuật hoặc theo hướng dẫn của cán bộ khuyến nông. Nếu bón phân đơn thì nên bón phân lân Văn Điển vì loại phân này có hàm lượng Mg và vôi cao sẽ làm tăng sức kháng bệnh của cây. Trong quá trình chăm sóc cần tránh làm tổn thương bộ rễ, gốc cây để ngăn ngừa nấm bệnh xâm hại.

Sử dụng một trong số các loại thuốc: Vialphos 80WP, Mataxyl 500WP, Vilaxyl 35BHN, Agri-Fos 400, ANLIEN-annong 400SC,… để phun phòng bệnh vườn cây. Nồng độ dung dịch thuốc phun là 0,2%; phun lần 1 vào đầu mùa mưa, lần 2 vào giữa mùa mưa, lần 3 vào cuối mùa mưa; phun đều toàn thân cây và tất cả số cây tiêu trên vườn. Ngoài ra có thể dùng các loại thuốc nói trên hoặc Bordeaux pha loãng ở nồng độ 1%, Oxyclorua đồng (pha như hướng dẫn trên bao bì) tưới vào mỗi gốc cây từ 2-3 lít vào đầu mùa mưa và cuối mùa mưa.

Thường xuyên kiểm tra vườn cây, phát hiện kịp thời những cây bị bệnh để điều trị, nếu điều trị không được thì chấp nhận đào bỏ đưa ra khỏi vườn và tiêu hủy. Tưới vào mỗi hố đào cây chết khoảng 0,5 kg vôi bột để sát trùng diệt mầm bệnh.

Mùa mưa bắt đầu cũng là lúc quả cà phê vối bắt đầu tăng nhanh về kích thước, cùng lúc đó có sự tăng trưởng nhanh của cành, chồi trên cây cà phê. Do vậy cần cung cấp đầy đủ dinh dưỡng và điều tiết ánh sáng cho phù hợp với tình trạng sinh lý của cây để cây

1. Rong tỉa cây che bóng kịp thời

Ở các vườn cà phê kiến thiết cơ bản cần rong tỉa cây che bóng tạm thời là cây muồng hoa vàng trồng giữa 2 hàng cà phê. Chặt thấp cây muồng hoa vàng ở độ cao 50-70cm để cây muồng tái sinh tốt. Trong một mùa mưa, cần rong tỉa hàng muồng hoa vàng này 2-3 lần để cà phê không bị cạnh tranh ánh sáng. Cành lá muồng hoa vàng đem tủ vào gốc cây cà phê.

Ở các vườn cà phê kinh doanh có trồng cây che bóng như keo dậu, muồng đen, cần rong tỉa cây bóng kịp thời ngay vào đầu mùa mưa để tăng cường ánh sáng cho vườn cây, giúp cành lá cà phê phát sinh vào đầu mùa mưa được khỏe mạnh, không bị yếu, nhớt. Đầu mùa mưa rong tỉa mạnh, chỉ để lại 1-2 cành hút nhựa nhỏ cho cây che bóng. Khi rong tỉa cây che bóng, chú ý không làm gãy, dập cành cà phê. Giữ yên cành lá cây che bóng được rong tỉa xuống trong vườn cà phê một thời gian cho lá rụng xuống làm phân xanh bồi dưỡng cho vườn, sau đó mới chuyển các cành to ra khỏi vườn để tiện việc đi lại, chăm sóc vườn cà phê. Trong mùa mưa, rong tỉa từ 2 – 3 lần tùy theo tốc độ ra lá cành của cây che bóng, tránh không cho vườn cà phê bị cớm, rợp. Đợt rong tỉa cuối cùng trước khi chấm dứt mưa 1 tháng.

2. Đánh chồi vượt cho cây cà phê

Chồi vượt phát triển rất nhanh trong mùa mưa, do vậy cần đánh chồi vượt kịp thời. Trung bình 1 tháng đánh chồi vượt 1 lần. Khi đánh chồi vượt chú ý vặt các cành tăm, cành nhớt mọc quá nhiều ở cùng một vị trí đốt cành. Ở mỗi vị trí đốt cành chỉ nên để lại không quá 3 cành dự trữ được phát sinh. Chú ý vặt các cành thứ cấp mọc dày trên đỉnh tán tạo điều kiện để ánh sáng lọt vào bộ tán cà phê.

3. Đào rãnh ép xanh, hoặc cày rạch hàng ép xanh

Công việc tạo bồn hoặc cày rạch hàng có thể thực hiện trong mùa mưa, từ sau khi bón phân hóa học đợt một khoảng 20 ngày cho đến trước khi chấm dứt mưa 1,5 – 2 tháng. Đào rãnh sâu 30cm, dài 1m, rộng 20-25cm dọc theo mép trong bồn cà phê, mỗi gốc cà phê đào 1-2 rãnh. Dồn tất cả cỏ rác trên lô và cả phân chuồng nếu có vào rãnh, lấp đất lại. Cũng có thể dùng cày tời để cày rạch hàng giữa 2 hàng cà phê, cày sâu 50cm, nên cày 1 hàng, bỏ một hàng và năm sau lại cày luân phiên để hạn chế làm tổn thương bộ rễ cà phê. Tương tự như rãnh đào trong mép bồn, rãnh cày là vị trí để ép xanh cỏ rác trên lô và bón phân chuồng. Dùng cày tời rất tiện lợi, đỡ tốn công lao động thủ công, cày được sâu, công việc được thực hiện nhanh chóng, cành lá cà phê ít bị gãy dập do máy cày ở bên ngoài lô, chỉ có lưỡi cày và người điều khiển cày đi giữa 2 hàng cà phê.

4. Làm cỏ, bón phân

Làm sạch cỏ trên hàng cà phê, không để cỏ dại cạnh tranh với cà phê. Bón phân cho cà phê sau khi làm cỏ sạch. Liều lượng phân bón và loại phân bón như sau:

– Phân hữu cơ: Bón phân Gà NAUY 2-3kg/cây, bón vào thời điểm giữa tháng tư khi bắt đầu mưa.

– Phân hóa học:

* Các năm trồng mới và kiến thiết cơ bản:

Sử dụng phân NPK Vươn Cành+TE hoặc công thức NPK NAUY Đầu Mùa: 23-11-7+TE, 20-12-8+TE…bón với liều lượng sau:

+ Năm trồng mới hoặc cafe năm 2-3: 300-400kg/ha

+ Cà phê kinh doanh: 500-700kg/ha

Lượng phân trên được chia ra bón 3 lần trong mùa mưa.

* Cà phê kinh doanh: bón 4 đợt trong mùa mưa

Sử dụng loại phân NPK NAUY TO NHÂN hoặc NPK NAUY NUÔI TRÁI công thức 19–5-17+TE, 19-9-20+TE, 20-10-20+TE….

+ Đợt 1 : 500-700 kg/ha, bón vào đầu mùa mưa, khi mưa đã đều.

+ Đợt 2-3 : 700-800 kg/ha, bón vào giữa mùa mưa. (hàm lượng Đạm và Kali cao)

+ Đợt 4 : 800-1000 kg/ha, bón vào gần cuối mùa mưa, trước khi chấm dứt mưa ít nhất là 20 ngày. bón NPK công thức giống đợt 1

5. Tạo hình, sửa cành

Đối với vườn cà phê đầu thời kỳ kinh doanh có chiều cao cây thấp thì khi bộ tán cây đã ổn định tiến hành nuôi tầng hai từ đầu mùa mưa. Để 1 chồi vượt mọc lên từ dưới vị trí hãm ngọn lần thứ nhất khoảng 10cm. Khi độ cao cây đạt 1,6m kể từ mặt đất thì hãm ngọn lần hai và giữ ở độ cao này suốt chu kỳ kinh doanh của cây cà phê. Sau khi hãm ngọn chú ý vặt các chồi vượt mọc ra rất nhanh ở ngọn tán.

Đối với vườn cà phê kinh doanh lâu năm, sau khi thu hoạch đã có một đợt cắt cành chính để loại bỏ các cành già cỗi, các cành vô hiệu, cành khô, cành bị sâu bệnh, cành nhỏ yếu…..

Đầu mùa mưa, cần có một đợt cắt sửa cành nhẹ để tiếp tục loại bỏ các cành khô các cành vô hiệu mới phát sinh trong mùa khô.

Đến khoảng tháng 8-9 khi quả cà phê đã lớn sửa cành một lần nữa. Mục đích của đợt sửa cành lần này là để định lại các cành dự trữ cho mùa thu hoạch năm đến, do vậy trong đợt này cần cắt bớt các cành thứ cấp mọc quá rậm rạp, các cành thứ cấp bị vống, yếu, chỉ để lại các cành dự trữ khỏe mạnh, lóng đốt ngắn hứa hẹn sự ra hoa quả tốt trong mùa khô sắp đến.

6. Lưu ý khi bón phân: Bà con nông dân không bón phân khi cây gặp các trường hợp trên.

+ Khi cây đang bị bệnh vàng lá do thối rể.

+ Cây đang bị bệnh thán thư.

+ Cây bị bệnh đốm mắt cua.

+ Cây bị úng nước (thường các vườn thấp gần sông suối)