KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC CÂY HỒ TIÊU
Nên chọn các cành lươn phát sinh từ các mầm nách gần sát gốc của bộ khung thân chính cây tiêu trưởng thành để nhân giống (ngoài ra cũng có thể dùng tiêu dãi để làm hom)
– Giâm tiêu vào cát ẩm hoặc túi bầu nilon dài 15cm, rộng 10 – 12cm, túi bầu phải đục 2 – 3 lỗ nhỏ ở đáy để thoát nước; Dùng hỗn hợp đất phân cho vào bầu bao gồm 1 phần phân chuồng hoai mục + 3 phần đất mặt làm sạch gốc rễ cây, tơi mịn + 3 – 5% Supe lân, trộn kỹ cho đều; Đổ đất vào bầu không quá kỹ nhưng cũng không qua chặt, tuyệt đối bầu phải thẳng không được gấp khúc để tránh động rễ khi xuất trồng
– Chọc lỗ đặt hom, hai mắt nằm trong đất, mặt đất gần sát với mắt thứ nhất nằm trên không, tiến hành ấn chặt đất tưới đủ ẩm.
– Xếp các túi bầu theo luống rộng 1,2 – 1,5m, làm giàn che kín chống nắng, cứ sau mỗi tháng bỏ bớt giàn che, cuối cùng chỉ để 50 – 60% ánh sáng lọt xuống. Hàng ngày tưới nước tạo độ ẩm cho cây, những ngày có mưa to hoặc độ ẩm cao không tưới.
– Thường xuyên kiểm tra sâu bệnh trong vườn ươm để xử lý kịp thời, lưu ý cần bơm thuốc phòng bệnh thán thư trên lá và hom (dùng các loại thuốc có gốc đồng để phun như dung dịch Boocdo 1%, Champion, Ridomil…)
– Ở Quảng Trị thời vụ chính để ươm tiêu là tháng 3, tháng 4 ngoài ra còn vụ Thu tháng 9 tháng 10.
– Tiêu chuẩn bầu tiêu giống: Tiêu trồng sau ươm 4 – 6 tháng, chiều dài mầm tiêu 20 – 30cm, lá phát triển ổn định, không sâu bệnh.
Độ pH: 5,5 – 6,5 nếu đất chua phải bón vôi để cải tạo.
– Đào hố: 60cm x 60cm, sâu 50cm.
– Phân bón cho một hố: phần đất mặt + (10 – 15kg) phân chuồng hoai mục + 0,3kg supe lân + 0,5 kg vôi, trộn đều và lấp hố để 15 – 20 ngày mới trồng.
– Khi trồng: Cuốc 1 hố nhỏ đặt bầu (hoặc hom cắt trực tiếp) cách choái 20 – 25cm và nghiêng hướng về choái, dùng dao cắt đáy túi bầu và rạch hai bên túi, tháo túi bầu nén chặt đất quanh bầu (không làm vỡ bầu), tạo bồn ổ gà xung quanh tưới đẫm nước và phủ rác khô lên trên, làm phên che nắng cho tiêu.
Đối với choái xây bằng gạch, tiến hành trồng cách choái 30cm, cây này cách cây kia 30cm.
Ở Quảng Trị mật độ được khuyến cáo là: 2,5 x 2,5m (1.600 gốc/ha)
– Bố trí hàng tiêu theo hướng Đông Tây để tiêu có nhiều ánh nắng nuôi quả.
– Không nên trồng cây tiêu âm dưới mặt đất, vì như vậy sẽ bị ngập úng hoặc gây ẩm độ cao ở gốc tiêu khi mưa lớn hoặc mưa kéo dài, tạo điều kiện cho nấm bệnh phát triển gây hại; Tuỳ theo điều kiện đất để lấp đất ngang với mặt đất hoặc rôm lên dạng mu rùa.
+ Bón lót trước khi trồng: Toàn bộ phân chuồng và phân lân.
+ Sau trồng 2 – 3 tháng: bón 1/2 lượng phân đạm + 1/2 lượng phân kali
+ Cuối mùa mưa (Tháng 2 – 3): Bón lượng đạm và kali còn lại
+ Đầu mùa mưa (Tháng 9 – 10): Bón toàn bộ phân chuồng, phân lân + 1/2 phân đạm + 1/2 phân Kali
+ Giữa mùa mưa: Bón lượng phân đạm và Kali còn lại
+ Sau khi hái quả: bón toàn bộ phân chuồng + 1/2 phân lân + 1/2 phân đạm + 1/2 phân kali; Đây là lần bón rất quan trọng nhằm phục hồi sức khoẻ cho cây tiêu sau một vụ thu hoạch và tạo những mầm cành quả mới để tạo tiền đề cho năng suất cao vào mùa vụ tới; Tuy nhiên giai đoạn này thời tiết thường khô hạn nên cần tưới đủ mẩm để bón phân.
+ Khi có mầm hoa (đầu mùa mưa) bón hết số phân còn lại.
* Cách bón: Tuỳ theo độ tuổi của cây tiêu để có phương pháp bón phân cho hợp lý.
– Tiêu sau khi trồng tiến hành đào xung quanh gốc tiêu cho phân vào rồi lấp, đào sâu 10 – 30cm cách gốc 30 – 35cm
– Năm thứ 2 trở đi: tiến hành đào cách gốc tiêu 40 – 60 cm tuỳ theo độ tuổi tiêu, độ sâu 10 – 30cm, cho phân vào và lấp hố.
Chú ý: Tránh làm đứt rễ tiêu trong quá trình chăm sóc và bón phân; Trường hợp tiêu lớn rễ tiêu dày đặc trong vườn tiêu, nên dùng que chọc lỗ để bón phân vô cơ, phân hữu cơ bón rãi đều trong vườn; Bón phân khi đất đủ ẩm, nếu không mưa phải tưới nước cho cây sau khi bón phân.
– Năm trồng mới thường xuyên tưới nước cho cây, cần kết hợp che chắn và tủ gốc cho tiêu.
– Thời kỳ kinh doanh tưới nước cho cây là cần thiết.
– Thời kỳ thu hoạch chỉ tưới khi thời tiết nắng hạn kéo dài.
– Sau khi thu hoạch trong mùa khô, cần cắt tỉa bớt lá già và lá bị sâu bệnh để hạn chế bớt sự tiêu phí nước của cây, đồng thời kích thích phân hoá mầm cho vụ sau.
– Không để đọng nước ở gốc cây tiêu, cần đắp mô ở gốc cao lên, nếu vườn tiêu ẩm quá cần thiết phải làm mương thoát nước.
– Cần làm sạch cỏ trong vườn tiêu, hạn chế trồng xen trong vườn hồ tiêu (có thể trồng 2 – 3 năm đầu) nên trồng các cây họ đậu, không nên trồng xen những cây có bộ lá rậm rạp dễ làm tăng độ ẩm trong vườn cây.
Chú ý: Mùa mưa phải bới rác tủ ra xa gốc tiêu để gốc cây tiêu thông thoáng, hạn chế nấm bệnh phát sinh.
Cành ngang xuất hiện ở độ cao trên 2m dùng biện pháp đôn dây tiêu.(thường xảy ra với hom giống là cành lươn)
– Đào rãnh xung quanh choái có độ sâu 10 – 15cm, bón một lớp phân chuồng hoai mục.
+ Cắt hết lá trên đoạn thân già và bánh tẻ đến đoạn phân cành, tiến hành tưới đẫm nước vào thân cây để dễ tách rễ tiêu ra khỏi choái. Gỡ dây tiêu từ dưới gốc lên để tránh xoắn dây, đặt dây tiêu uốn theo rãnh, phần ngọn còn lại buộc vào choái.
– Đối với cây tiêu lớn: ở phía trong giáp với choái cần chọn lọc cắt tỉa bớt sau mỗi vụ thu hoạch, tạo hình tỉa bớt cành yếu bị che lấp ánh sáng, cành bị sâu bệnh, cành lươn để tránh tiêu hao dinh dưỡng và sâu bệnh.
Hiện nay trên địa bàn tỉnh ta, choái sống phổ biến bà con hay dùng là cây lồng mức, tiêu chuẩn cây choái bảo đảm cho cây tiêu leo bám:
– Cây cao 3 – 4m, đường kính đo cách gốc 1m lớn hơn hoặc bằng 12cm; thân còn tươi, không bị trầy xước, rễ không bị bầm dập.
– Tách hạt sao cho ít bị dập, nhúng hạt vào nước sôi 1 – 2 phút đảo đều (chú ý không nhúng lâu) rồi đem phơi hoặc ủ 5 – 6 giờ rồi phơi (tiêu đen).
– Buồng tiêu có nhiều quả chín chế biến tiêu sọ (tiêu trắng) thì phơi cả buồng khô rồi mới vò lấy hạt.
– Hoặc tiêu chín chế biến thành tiêu sọ phải ngâm nước lạnh (ngâm càng lâu càng trắng) sau 1 – 2 ngày chà và đãi vỏ , ngâm tiếp 1 – 2 ngày chà xát lại đem phơi.
Trên lá thời kỳ đầu một số ở gốc bị vàng, bệnh nặng toàn bộ lá trên cây có màu vàng rơm, tiêu sinh trưởng kém, năng suất thấp. Bị nặng cây bị chết.
Khi bị bệnh dùng các loại thuốc sau để phòng trị:
– Furadan 3H: đào rãnh xung quanh gốc tiêu, cách gốc 30 – 50cm, sâu 5 – 7cm, bón 30 – 50gam thuốc/gốc
– Môcáp sữa: Dùng 6 – 8ml thuốc pha trong 10 lít nước tưới cho 1 – 2 gốc.
Hoặc dùng các loại thuốc khác theo hướng dẫn của cán bộ bảo vệ thực vật.
Bệnh thối gốc rễ có 2 dạng:
– Chết nhanh: Cây tiêu bị chết trong thời gian ngắn (15 – 30 ngày sau khi bị bệnh), dây tiêu héo khô và bám trên cây choái.
– Chết chậm: Cây rụng đốt, lá vàng và rụng…cây kéo dài thời gian có khi vài ba tháng mới chết.
Đào hố trồng sớm, xử lý thuốc trước khi trồng (Dung dịch Boocdo 1%, Ridomil…); Chọn giống tốt không bị bệnh, xử lý hom trước khi trồng; làm mương thoát nước tốt trong vườn tiêu; Xử lý thuốc phòng bệnh 2 lần trong năm (đầu và cuối mùa mưa); Xử lý phòng và trừ bằng các loại thuốc sau đây: Dung dịch boocdo1%, Ridomil, champion…Tưới phòng 5lít/gốc, bị bệnh tưới 10 lít/gốc.
Bệnh hại trên hoa làm hạt mới tượng bị khô, đen và thối; bệnh trên cành làm rụng đốt, rụng lá, rụng nhánh…
Dùng thuốc phun và tưới vào gốc
Theo http://khuyennongkhuyenngu.org.vn)